عدالت خواهی در نهضت مشروطیت

در مقاله حاضر عدالت به عنوان یکی از دلایل اصلی شکل گیری جنبش مشروطیت شناخته شده است. برای اثبات این مدعا، با بهره گیری از روش رئالیسم، از علل درونی و ریشه های خارجی شکل گیری مشروطیت و نیز علل عدالتخواهی مردم سخن به میان آمده است. تشیع و روحیه ظلم ستیزی مردم ایران، به عنوان مهم ترین علت درونی جنبش و شرایط و ساختار بد سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از علل بیرونی جنبش شناخته شده است. تبیین مفهومی عدالت در این دوره، با آرای دو تن از رهبران مشهور این جریان یعنی شیخ فضل الله نوری و آیة الله محمد حسین نائینی صورت گرفته است. از آغاز تا پایان این جنبش، مفهوم واحدی از عدالت وجود نداشته است. با این حال، عدالت همواره به عنوان مهم ترین خواسته ملت ایران مطرح گشته است.